جشنواره بیست و نهم نگاه ویژه ای به فرهنگ بومی دارد

شهر میزبان و دبیر بیست‌ونهمین جشنواره تئاتر مازندران انتخاب شد و ستاد برگزاری این جشنواره به طور رسمی اقدامات لازم برای برگزاری را آغاز کرده است. احکام مسئولان این ستاد هم صادر شده و همین روزها به دست اعضا خواهد رسید تا رسمیت اداری این فعالیت‌ها پررنگ‌تر شود. «میثم زندی»، رئیس انجمن هنرهای نمایشی مازندران که سال گذشته نیز دبیری جشنواره تئاتر مازندران را به عهده داشت، امسال قرار است در شهر خودش دبیر این جشنواره باشد. با این هنرمند و مسئول تئاتر استان درباره شرایط، زیرساخت‌ها و اقدامات اولیه برای میزبانی نوشهر از بیست‌ونهمین جشنواره تئاتر مازندران گفت‌وگو کردیم:
 

آقای زندی، شما سال گذشته هم دبیر جشنواره بودید. چه شد که دوباره دبیری به شما واگذار شد؟
 

در شورای سیاستگذاری جشنواره مدیرکل فرهنگ و ارشاد به عنوان رئیس، معاون فرهنگی به عنوان قائم مقام و رئیس انجمن هنرهای نمایشی، کارشناس مسئول تئاتر استان، آقایان «محمد عمادی» از بهشهر و «مسعود اجدادیان» از نوشهر به نمایندگی از پیشکسوتان تئاتر مازندران و «علیرضا قنبری» و «محمد منصوری» از اعضای هیأت رئیسه انجمن هنرهای نمایشی حق رأی دارند. پس از انتخاب شهر میزبان، با توجه به سکونتم در نوشهر و تجربه دبیری چند دوره همایش و جشنواره در این شهر، دبیری این دوره نیز با نظر اعضای شورای سیاستگذاری به من واگذار و با حکم مدیرکل ابلاغ شد. در نشست‌های بعدی شورای سیاستگذاری برخی از مسئولان نوشهر مانند شهردار، مسئولان شورای شهر و فرماندار نیز به این شورا دعوت می‌شوند.
 

 انتخاب نوشهر به عنوان شهر میزبان چطور رقم خورد؟
 

از زمان راه‌اندازی انجمن نمایش مازندران، یکی از وظایف اصلی هیأت رئیسه رسیدگی به وضعیت نمایش در سراسر استان و تمرکززدایی از برگزاری جشنواره‌ها در یک شهر معین بود. سال گذشته اوایل تیر ماه 95 احکام ابلاغ شد و تا شهریور برای برگزاری جشنواره 2 ماه زمان داشتیم. هیأت رئیسه فرصت زیادی نداشت و ساختار کامل انجمن هم شکل نگرفته بود. برای همین ساری را به عنوان میزبان انتخاب کردیم. چون امکانات، سالن‌ها و نیروی انسانی مناسب در مرکز استان وجود داشت. اما در سال جدید یکی از سیاست‌های ما این بود که جشنواره تئاتر را حتما به غرب استان ببریم.
 

چرا تأکید به غرب استان داشتید؟
 

تمام 28 دوره گذشته در شرق استان برگزار شد که 26 دوره آن در ساری بود. نیاز است که مهم‌ترین رویداد تئاتری استان به غرب هم برود تا هم از توان نیروی انسانی در غرب استفاده شود و هم هنرمندان این از حضور تمام وقت در جشنواره تئاتر بهره ببرند. خودم از غرب استان مسئولیت انجمن نمایش استان را به عهده دارم و با توانمندی‌های موجود در این منطقه آشنا هستم. از سوی دیگر مشاهده کردم که در مرکز استان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن هنرهای نمایشی مازندران، نگاه غربی و شرقی وجود ندارد. وقتی هم پیشنهاد میزبانی غرب استان از جشنواره را دادم، اعضای هیأت رئیسه که اتفاقا از شرق استان هستند به طور کامل استقبال کردند. البته نظر مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد مازندران بر این بود که جشنواره در شرق استان برگزار شود، حتی در چند جلسه تأکید داشتند که در غرب استان نباشد. اما با پافشاری انجمن نمایش و معاونت‌های مختلف اداره کل و رأی اکثریت اعضا موافقت شد که جشنواره در غرب برگزار شود. ابتدا نوشهر و تنکابن به عنوان شهرهای نامزد میزبانی معرفی شدند که به خاطر میزبانی تنکابن از جشنواره تئاتر ترنج در مرداد ماه، میزبانی از جشنواره تئاتر استان به نوشهر داده شد.
 

میزبانی نوشهر یا به عبارتی غرب استان را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
 

به نظرم غرب استان نقاط قوت و ضعفی دارد. نقاط قوت این منطقه نیروی انسانی باانگیزه برای میزبانی و نشان دادن استعدادهای خودشان است. نیت بر این بود جشنواره در غرب استان باشد تا ظرفیت‌های این منطقه هم پای کار بیایند و صاحبان دانش و پیشکسوتان خودشان را بروز و ظهور دهند. با این میزبانی نیروهای انسانی تجربه بیشتری کسب می‌کنند و انگیزه‌های فعالیت در حوزه هنرهای نمایشی هنرمندان غرب استان افزایش می‌یابد.

اما از سوی دیگر در غرب استان به تعداد سالن‌های ساری، آمل، بابل و بابلسر سالن نداریم. به عبارتی در شهرهای غرب استان حتی یک سالن مجهز هم نداریم. به جز دانشگاه آزاد تنکابن و دانشگاه کمال‌الملک نوشهر که پلاتوی کوچکی داریم. چند سالن موجود در منطقه به امکانات حرفه‌ای مجهز نیستند. ضمن این‌که نیروی انسانی این منطقه کمتر تجربه برگزاری جشنواره‌های بزرگ را دارند.
 

نوشهر قرار بود که میزبان دوره بیست‌وهفتم نیز باشد. اما چند هفته مانده به برگزاری جشنواره، به خاطر یک سری کمبودها میزبانی به بابلسر رسید. امسال وضعیت سخت‌افزاری این شهر برای میزبانی چطور است؟
 

شورای سیاستگذاری جشنواره میزبانی نوشهر را پذیرفت، اما این میزبانی مشروط است. مشروط بر آن‌که سالن مجتمع فرهنگی هنری نوشهر، تا پایان مرداد به طور کامل تجهیز شود. بخشی از این تجهیز توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد و بخشی هم توسط ظرفیت‌های شهرستانی مانند ادارات و بخش خصوصی باید صورت پذیرد. پروسه تجهیز این سالن از شنبه آغاز شد و مقرر شد تا آخر این ماه حدود 20 مورد از مشکلات آن اعم از صحنه، نور، امکانات سخت‌افزاری، آکوستیک، تهویه و سایر تجهیزات سالن به روز شود. اگر این اتفاق نیفتد در پایان ماه شورای سیاستگذاری بازنگری خواهد داشت و در صورت آماده نشدن این سالن که سالن اصلی اجراهای جشنواره است، شهر جدید را اعلام می‌کنیم. حدود 30 تا 40 میلیون تومان نیاز است که این سالن به یک سالن مجهز تبدیل شود. امیدواریم مسئولان شهرستان هم پای کار بیایند.
 

جشنواره فقط در همین سالن اجرا می‌شود؟
 

اجراهای بخش مسابقه فقط در آمفی‌تئاتر مجتمع فرهنگ و ارشاد روی صحنه می‌رود. اما چند سالن دیگر شهرستان را نیز برای جشنواره استفاده می‌کنیم. سالن اداره کل بنادر و دریانوردی را برای افتتاحیه و اختتامیه انتخاب کردیم، سالن آموزش و پرورش برای کارگاه‌های آموزشی انتخاب شد، سالن اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران نیز در روزهای برگزاری جشنواره به عنوان سالن پشتیبان در موارد ضروری آماده میزبانی خواهد بود. نقد و بررسی نمایش‌ها هم در سالن کنفرانس اداره فرهنگ و ارشاد نوشهر که حدود 70 تا 100 نفر ظرفیت دارد برگزار می‌شود.
 

جشنواره بیست‌ونهم وجه از نظر ساختاری تفاوتی با دوره‌های پیشین خواهد داشت؟
 

امسال تعداد روزهای جشنواره افزایش می‌یابد. غالبا جشنواره 2 یا 3 روزه برگزار می‌شد که امسال قرار است با توجه به تک سالن بودن اجراهای اصلی 5 روزه برگزار شود. شاید هزینه بیشتر شود، اما منتخبان تئاتر استان تعداد روزهای بیشتری را کنار هم هستند و با برنامه‌ریزی درست می‌شود در حوزه آموزشی به نتیجه مطلوب‌تری رسید. در این دوره یکی از بخش‌های مهم مد نظر جشنواره برگزاری کارگاه بازیگری و کارگردانی خلاق است که با حضور یکی از هنرمندان برتر و بین‌المللی کشور برگزار می‌شود. صبح‌ها برای هنرمندان کارگاه آموزشی خواهیم داشت، عصرها اجرای نمایش و شب‌ها نیز نشست نقد و بررسی. این بخش‌ها در کنار برخی فعالیت‌های فوق برنامه فضای بانشاطی را برای هنرمندان حاضر در جشنواره ایجاد می‌کند.
 

نیروی انسانی کافی برای ساماندهی همه فعالیت‌ها در اختیار دارید؟
 

اتفاقا در غرب مازندران به واسطه فعالیت جدی دو دانشگاه آزاد تنکابن و کمال‌الملک نوشهر سامانه‌ای بسیار فعال از نیروهای متخصص در حوزه هنرهای نمایشی داریم. این سامانه نیروی انسانی به ما کمک می‌کند از وجود این دوستان کمک بگیریم. از دیدگاه‌های اساتید دانشگاه در کمیته علمی بهره می‌گیریم و در ستاد اجرایی از توان و ذوق دانشجوها و هنرمندان گروه‌های منطقه می‌توانیم استفاده کنیم. تلاش می شود از همه ظرفیت های تئاتری غرب مازندران برای این جشنواره بهره گرفته شود.
 

فراخوان جشنواره تئاتر استان ساختاری مشخص و مبتنی بر جشنواره فجر دارد. برای همین کمتر دیده می‌شود خروجی دیگری جز معرفی اثر به فجر داشته باشد. برای این موضوع تدبیری اندیشیده‌اید؟
 

چون جشنواره استانی تابع شرایط جشنواره فجر است، جشنواره مستقلی محسوب نمی‌شود که دست به رویکرد بنیادین بزند. اما با توجه به مطالبه‌گری موجود می‌توان در همین حیطه جریان‌سازی‌هایی هم داشت. امسال دو بخش به جشنواره افزوده شد. همان‌طور که در فراخوان آمده، تأکید بر آثار بومی است. اما یک بخش را هم افزوده‌ایم که به نظرم فصل نوینی در جشنواره تئاتر استان خواهد شد. آن هم بخش منظومه‌های نمایشی «نیما یوشیج» است.

اگر هنرمندانی در حوزه منظومه‌های نمایشی نیما کار کنند آثارشان به صورت ویژه دیده می‌شوند. اگر این آثار کیفیت مطلوبی داشته باشند با در نظر گرفتن یک سری اولویت‌ها با نظر داوران در بخش مسابقه حضور خواهند داشت و اگر کیفیت مطلوبی نداشته باشند و استانداردهای تولید نمایش در آن‌ها رعایت شده باشد، در بخش جنبی جشنواره اجرا خواهند داشت. معتقدیم باید آرام‌آرام از جایی آغاز کرد. همانطور که به ظرفیت‌های نمایشی شاعران بزرگ تاریخ کشورمان پرداخته شد و نمایش‌های زیادی از دل اشعار نظامی و مولانا روی صحنه رفته است، باید این کار را نیز تا کنون به شکل رسمی آغاز می‌کردیم. امسال قطع به یقین این جریان آغاز و به صورت ویژه هم حمایت می‌شود. حتی شاید در صورت داشتن کیفیت مناسب، حمایت مالی از نمایش تولید شده در این بخش بیشتر از حمایتی باشد که از نمایش بخش مسابقه بشود.

این یکی از اولویت‌های هیأت رئیسه و ستاد اجرایی جشنواره است که با تأکید فراخوان بر پرداختن به ظرفیت‌های بومی انطباق دارد. مهم این است که جریانی را آغاز کنیم. امسال سالی است که جشنواره تئاتر مازندران به نیما یوشیج گره خواهد خورد. تمام هم و غم ما این است که پس از تمام این سال‌ها نمایش استان خودمان را به نیما یوشیج و ظرفیت‌های نمایشی آثارش گره بزنیم تا هم ما از ظرفیت نیما بهره بگیریم و هم با بهره‌گیری از هنر تئاتر نیما را به مخاطب معرفی کنیم. در واقع این استفاده دوسویه ره‌آوردی جز ترقی فرهنگ مازنی ندارد.

یکی از بخش‌های ویژه دیگری که مد نظر ما قرار دارد موضوع مربوط به مبحث ایثار و شهادت است. این بخش هم هر سال در فراخوان بود، اما امسال آن را به شکل ویژه‌تری دیده‌ایم. در این بخش آثار با کیفیتی که با موضوع شهدای مدافع حرم تولید شود با نظر هیأت داوران به بخش مسابقه راه می‌یابند و در غیر این‌صورت اگر استانداردهای اولیه را داشته باشد در بخش جنبی روی صحنه می‌روند. هدف ما حمایت و جریان‌سازی است و همین‌که هنرمندان در این دو بخش آثاری را آماده اجرا داشته باشند کافی است.
 

گفت‌وگو: اشکان جهان‌آرای